Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.

Hoe vaak de bijwerkingen optreden, is afhankelijk van de dosering. De dosering is bij pijn meestal hoger dan bij hoest.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms

• Verstopping (obstipatie). Eet, als dat mogelijk is, vezelrijke voeding en drink veel. Soms schrijven artsen bij dit middel een laxerend middel voor. Raadpleeg uw arts als u last krijgt van verstopping.
• Sufheid, slaperigheid en een verminderd reactievermogen. Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij uw oplettendheid erg nodig is, zoals autorijden, het beklimmen van een ladder of het bewaken van een proces op het werk. Onderneem geen risicovolle activiteiten, zeker niet de eerste twee weken van de behandeling, als u nog aan het middel moet wennen.

Zelden

• Misselijkheid. Meestal gaat deze bijwerking over als u na enkele dagen aan dit middel gewend bent geraakt. Vaak helpt het om even te gaan liggen als u zich misselijk voelt.
• Duizeligheid, vooral bij het opstaan uit bed of uit een stoel. Dit gaat in het algemeen over als u na een paar dagen gewend bent geraakt aan dit middel. Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het best dan even liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen.
• Draaierig gevoel. Neem contact op met uw arts als u er veel last van heeft.
• Jeuk en galbulten. Dit is meestal niet het gevolg van overgevoeligheid. Neem contact op met uw arts als u er veel last van heeft.
• Moeilijk kunnen plassen. Dit is vooral van belang als u al moeite met plassen heeft door een vergrote prostaat. Neem contact op met uw arts als u dit merkt. Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u.
• Maskering van andere pijnen. Omdat dit middel pijnstillend werkt, zult u verwondingen minder snel opmerken. Let daarom extra op verwondingen van met name uw voeten, omdat hier vaak problemen bij ontstaan.

Zeer zelden

• Overgevoeligheid voor codeïne. Dit merkt u aan huiduitslag en galbulten. Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor codeïne. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het middel niet opnieuw krijgt.
• Bemoeilijkte ademhaling. Dit treedt alleen op bij hoge doseringen codeïne, maar als u lijdt aan een luchtwegaandoening, zoals astma of COPD, kunt u dit middel beter niet gebruiken. Ook kinderen waarbij de keel- of neusamandalen zijn verwijderd, mogen dit medicijn niet gebruiken.
• Slaapapneu, een kortdurende periode van ademstilstand tijdens de slaap. Dit middel kan slaapapneu veroorzaken. Als u al eerder last van slaapapneu heeft gehad, kunt u hier meer last van krijgen. Dit treedt alleen op bij hoge doseringen codeïne. Neem contact op met uw arts als u merkt dat u nachtelijke aanvallen van stokkende ademhaling heeft of wanneer deze verergeren.
• Wanneer u lijdt aan de chronische darmontstekingen colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn, dan kunt u in sommige gevallen dit medicijn beter niet gebruiken. Namelijk bij een ernstige verergering van colitis ulcerosa of bij een vernauwing in de darm bij de ziekte van Crohn. Dan kan dit medicijn ernstige bijwerkingen geven op de darm. Overleg met uw arts of u dit medicijn kunt gebruiken. Als u dit medicijn wel mag gebruiken, let er dan op of u geen last krijgt van klachten zoals opgezette buik, toenemende buikpijn en koorts. Als u hier last van krijgt, neemt u dan contact op met uw arts.

Raadpleeg uw arts als u last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?
Overschrijd de aanbevolen dosering niet. Er ontstaan makkelijk verschijnselen van overdosering, vooral bij ouderen en kleine kinderen.

Wanneer?

Tabletten of drank
Codeïne werkt het snelst als u het op een lege maag inneemt. U kunt het echter ook met voedsel innemen. De werking treedt dan wat later in. Heeft u snel last van uw maag, neem het dan in na een maaltijd.

Houd tussen twee opeenvolgende doses een tussenpoos van ten minste 4 uur aan.

Hoest
Gebruik dit middel als u last heeft van kriebelhoest of dit verwacht te krijgen, zoals tijdens de slaap, een concert of lezing. Neem het voor de nacht een uur van tevoren in, dan heeft u het minste last van kriebelhoest bij het inslapen.

Hoe lang?

• Hoest. Meestal is het gebruik van dit middel maar voor enkele dagen nodig. Gebruik het tot de klachten verdwenen zijn. Een normale kriebelhoest hoort binnen 2 weken over te zijn. Is dat bij u niet het geval, raadpleeg dan uw arts.
• Pijn. Meestal is dit middel maar voor enkele dagen nodig. Gebruik het tot de klachten verdwenen zijn. Bij chronische pijn kunt u dit middel echter jaren nodig hebben.

Een keer vergeten is niet zo erg. De vergeten dosis kunt u alsnog innemen. Tenzij u de volgende dosis over minder dan vier uur moet innemen. Sla dan de vergeten dosis over en hervat uw normale schema. Neem geen dubbele dosis.

autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Wilt u weten of u met dit medicijn mag autorijden? Beantwoord dan de vragen in het schema hieronder.
Voor meer algemene informatie kunt u het thema ‘Medicijnen in het verkeer’ lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol versterkt het versuffende effect van dit middel. Ook als u hier niets meer van merkt, omdat u gewend bent geraakt aan codeïne, kunt u door het gebruik van alcohol erg suf worden. Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet.

alles eten?
U mag alles eten.

Gebruik codeïne niet als u ook een hoestmiddel gebruikt dat het ophoesten vergemakkelijkt. Beide middelen werken elkaar tegen.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere middelen die het reactievermogen verminderen. Bij deze middelen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar. Rijd geen auto als u twee of meer van dergelijke middelen gebruikt.
• Bepaalde sterke pijnstillers, namelijk buprenorfine, nalbufine, nalmefeen en pentazocine. De pijnstillende werking van codeïne kan door deze middelen afnemen. U kunt ook last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Neem contact op met uw arts als u dat merkt.
• Het ontwenningsmiddel naltrexon gaat de werking van codeïne tegen. Hierdoor heeft codeïne minder effect. Als u codeïne langdurig gebruikt, kunt u last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Gebruik deze combinatie niet.

Zwangerschap
U kunt dit middel gedurende enkele dagen veilig gebruiken in een hoeveelheid van niet meer dan 20 mg codeïne per keer. Gebruik het echter niet vlak voor de verwachte bevallingsdatum. Op deze manier is het al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen, zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Dit medicijn komt in een kleine hoeveelheid in de moedermelk. In zeldzame gevallen kan dit zeer schadelijk zijn voor de baby. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. Of misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Ja, behalve als u dit middel gedurende verschillende weken heeft gebruikt. In dat geval kunt u last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Stop dan geleidelijk. Overleg hierover met uw arts.

Codeïne is sinds 1884 internationaal op de markt. Het is zonder recept verkrijgbaar in hoestdranken onder de merknamen Bronchicum en Melrosum. Verder is het op recept verkrijgbaar in tabletten en zetpillen als het merkloze Codeïne en Codeïnefosfaat.

Codeïne wordt ook gebruikt in combinatie met paracetamol, onder de naam Paracetamol/codeïne en met acetylsalicylzuur en coffeïne onder de merknaam ACCod en als het merkloze Acetylsalicylzuur/Codeïne/Coffeïne. Sommige hoestmiddelen bevatten behalve andere bestanddelen ook nog een kleine hoeveelheid codeïne.